โภชกสฺส ทฺเว องฺคานิ คเหตพฺพานิฯ
ตุนฺนวายสฺส เอกํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ
นาวิกสฺส เอกํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ
ภมรสฺส ทฺเว องฺคานิ คเหตพฺพานีติฯ
มาติกา นิฏฺฐิตาฯ
1. คทฺรภวคฺโค
1. คทฺรภงฺคปญฺโห
[1] ‘‘ภนฺเต นาคเสน, ‘คทฺรภสฺส เอกํ องฺคํ คเหตพฺพ’นฺติ ยํ วเทสิ, กตมํ ตํ เอกํ องฺคํ คเหตพฺพ’’นฺติ? ‘‘ยถา, มหาราช, คทฺรโภ นาม สงฺการกูเฏปิ จตุกฺเกปิ สิงฺฆาฏเกปิ คามทฺวาเรปิ ถุสราสิมฺหิปิ ยตฺถ กตฺถจิ สยติ, น สยนพหุโล โหติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน ติณสนฺถาเรปิ ปณฺณสนฺถาเรปิ กฏฺฐมญฺจเกปิ ฉมายปิ ยตฺถ กตฺถจิ จมฺมขณฺฑํ ปตฺถริตฺวา ยตฺถ กตฺถจิ สยิตพฺพํ, น สยนพหุเลน ภวิตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, คทฺรภสฺส เอกํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ ภาสิตมฺเปตํ, มหาราช, ภควตา เทวาติเทเวน ‘กลิงฺครูปธานา, ภิกฺขเว, เอตรหิ มม สาวกา วิหรนฺติ อปฺปมตฺตา อาตาปิโน ปธานสฺมิ’นฺติฯ ภาสิตมฺเปตํ, มหาราช, เถเรน สาริปุตฺเตน ธมฺมเสนาปตินาปิ –
‘‘‘ปลฺลงฺเกน นิสินฺนสฺส, ชณฺณุเกนาภิวสฺสติ;
อลํ ผาสุวิหาราย, ปหิตตฺตสฺส ภิกฺขุโน’’’ติฯ
คทฺรภงฺคปญฺโห ปฐโมฯ